Vrijdagavond (12 november 2021) tijdens het beluisteren van de zoveelste persconferentie over coronamaatregelen, bekroop mij een gevoel van melancholie, vermengd met woede en uitzichtloosheid. De hierop volgende discussies in de media vond ik even verontrustend. Er werd namelijk door verschillende virologen gesuggereerd dat we ook volgend jaar nog oplevingen van het virus kunnen verwachten, al dan niet in de vorm van een nieuwe variant. Als de deltavariant van het coronavirus muteert, dan zullen de huidige vaccins onvoldoende bescherming bieden. Bovendien wordt de aanpak van de pandemie inmiddels door velen ter discussie gesteld. Hoogleraar Arjen Boin noemde deze in het AD van 14 oktober jl, zelfs een ‘epische mislukking’, een schrijnend gebrek aan lerend vermogen. Dit alles stemt mij triest.
Nu weet ik vanuit de meet- en regeltechniek dat het verkrijgen van een evenwichtssituatie altijd met een schommeling gepaard gaat (zie grafiek). Dit wordt veroorzaakt door een zogenaamd na-ijlingseffect.
Stel je zet de thermosstaat van een tropisch aquarium op een temperatuur van 22 graden. Zodra die temperatuur bereikt is, gaat het verwarmingselement uit, maar dan is het nog niet afgekoeld. De temperatuur loopt daardoor nog op tot bijvoorbeeld 24 graden. Zodra de het water weer is afgekoeld tot 21,9 graden, dan slaat het verwarmingselement weer aan, maar staat het nog niet direct warmte af. De temperatuur zakt daardoor tot bijvoorbeeld 21 graden.

In plaats van het gebruik van een thermosstaat, zou je natuurlijk ook op het gedrag van de visjes kunnen letten. Zodra deze half uitgeput aan het oppervlak gaan zwemmen, zet je het verwarmingselement uit. Rara, wat er dan met de visjes gebeurt.
Enfin, het doel van deze metafoor is om aan te geven dat ziekenhuisbezetting waarschijnlijk niet de beste parameter is om het virus te temmen. Het na-ijlingseffect is hierbij namelijk zelfs twee weken, dat wil zeggen: op het moment dat het in de ziekenhuizen begint te piepen en te kraken en maatregelen worden aangescherpt, er nog tot twee weken daarna een toename van het aantal patiënten is te verwachten. In een schema ziet het regelsysteem er als volgt uit.

En waarom werkt dit niet? Omdat zowel gevaccineerde, als van corona genezen mensen, besmet kunnen zijn zonder dat zij daar noemenswaardig last van hebben, maar dus wel anderen kunnen besmetten. Zo kan het virus weelderig rondwaren in de samenleving. De overheid zou dus veel beter kunnen inzetten op het vroegtijdig signaleren van besmettingen en daar dan vervolgens adequaat op te acteren: verplichte quarantaine. Als het testen gemeengoed wordt en betrouwbare testen overal op grote schaal gekocht kunnen worden, dan is een negatieve uitslag voor iedereen een vrijbrief om zich vrij in de samenleving te begeven. Met deze maatregel zijn we ook gelijk af van de 2G/3G-discussie. Als reminder:
1G Alleen naar binnen met een negatieve test
2G Alleen naar binnen met een vaccinatiebewijs of herstelbewijs
3G Alleen naar binnen met een vaccinatiebewijs, herstelbewijs of negatieve testuitslag
Het kabinet wil bij wetgeving een 2G-beleid mogelijk maken. Los van de vermeende praktische voordelen (zie vorige alinea), sluit dit beleid ongevaccineerde mensen bewust uit van volwaardige deelname aan de samenleving. Dat is institutionele discriminatie en zorgt voor een tweedeling in de samenleving. In feite worden deze principieel ongevaccineerde mensen min of meer gedwongen om zich dan toch maar te laten inenten. Gezien het steeds vaker horende geluid, dat we met het coronavirus moeten leren leven, maakt wetgeving de uitsluiting van ongevaccineerden wel heel definitief. Niet doen dus, zou ik zeggen.
Een positieve testuitslag kan wellicht meerdere dagen geldig zijn. Er is namelijk ongetwijfeld uit te zoeken tot hoeveel dagen na een besmetting je nog steeds niet besmettelijk bent. Uiteindelijk moet de oscillatie, die typisch is voor een regelsysteem met negatieve terugkoppeling, gedempt worden op een evenwichtsniveau waarbij het leven met het virus acceptabel is.

Tot slot nog twee kritische kanttekeningen.
Het virus blijkt van zoölogische oorsprong, maar ik hoor bijna niemand over de rol van dieren bij de verspreiding van dit virus. Vorig jaar moesten alle nertsen nog geruimd worden. Hoe zit dit bij andere dieren, die wellicht verspreiders kunnen zijn zonder er zelf aan onderdoor te gaan?
Waarom kiezen veel welvarende landen voor het toedienen van een derde prik, de zogenaamde boosterprik, terwijl in grote delen van de wereld velen nog zitten te wachten op hun eerste prik? Als we geen mondiale aanpak van deze pandemie nastreven, is de kans heel groot dat een nieuwe variant zich spoedig zal aandienen. Dan hebben we niets aan die boosterprik.
Weg met al die regels en beperkingen. Deze maken meer kapot, dan ons lief is.
Comments