Synchronisatie (deel 3)

0:00

Na mijn persoonlijke casus met de wereld gedeeld te hebben, heb ik een hypothese geformuleerd. Deze geeft een mogelijke verklaring voor de fluctuaties in de gemoedstoestand van iemand met een bipolaire stoornis. Met dit derde blog ontstaat er een trilogie over dit onderwerp. Op basis van mijn hypothese geef ik een aantal suggesties om met deze stemmingswisselingen te ‘dealen’. Alvorens ik die ter sprake breng, nog twee opmerkingen vooraf. Ten eerste is het van groot belang om de door mij gedane hypothese te toetsen. Mijns inziens vergt dat een multidisciplinaire benadering, aangezien het concept van een filtermechanisme zich uitstrekt over zowel neurologische, psychologische, als mogelijk zelfs spirituele domeinen. Ten tweede zijn de methoden die ik bespreek ook te gebruiken voor mensen die zich in een depressie bevinden of die te maken hebben met een burn-out.

Wat was ook alweer de hypothese? Het universele bewustzijn wordt door de hersenen getransformeerd tot een persoonlijk bewustzijn. Omdat het universele bewustzijn zoveel informatie bevat, werken de hersenen tevens als filter, als diafragma. Eenvoudigweg, omdat het voor een mens ‘too much’ zou zijn, die hoeveelheid informatie kan hij niet verwerken. Hij zou er gek van worden. De neurologische samenstelling van de hersenen is echter zeer dynamisch, wat invloed heeft op de kwaliteit van het filtermechanisme. Als het diafragma wijd open staat, kan iemand manisch of hypomaan worden. Hij krijgt zoveel input, dat hij er niet of nauwelijks mee om kan gaan. Als het diafragma bijna dicht staat, kan dat leiden tot een depressie. Diegene voelt zich als het ware meer afgesloten van het universele bewustzijn (de bron), waardoor hij in een existentiële crisis terecht kan komen. In mijn blog ‘Drempelwaarden’ ga ik er iets uitgebreider op in, maar ter inleiding van dit blog is het voldoende zo. Met deze hypothese in gedachten, bespreek ik nu verschillende methoden die zouden kunnen helpen om het filtermechanisme, ofwel het diafragma, weer in balans te brengen.

Laat ik beginnen met de kracht van woorden. Om onze innerlijke wereld aan anderen duidelijk te maken, gebruiken we - naast lichaamstaal - voornamelijk woorden, maar andersom kunnen woorden ook invloed hebben op onze gemoedstoestand. Een heel duidelijk voorbeeld is de directieve negatie ‘denk niet aan een roze olifant’, Maar het gaat verder. Als ik bijvoorbeeld een lezing van William James uit 1897 aan het lezen ben, resoneert zijn gedachtengoed in mijn hersenen, waardoor mijn bewustzijnstoestand een beetje op dat van hem gaat lijken. Woorden fungeren dus als een soort gereedschap waarmee we onze gedachten, emoties en ideeën kunnen modelleren. Dit betekent dat de taal die we gebruiken niet alleen beschrijvend, maar ook scheppend kan zijn. We kunnen het neurologische landschap met ons verhaal beïnvloeden. Ik noem dit de narratieve methode.

Een effectieve methode om tijdens een depressieve (of manische) episode het neurologische patroon te resetten, is het herlezen van een positief verhaal dat je hebt opgeschreven toen je je goed voelde. Dit proces werkt als een herinneringsanker dat je bewustzijn terugleidt naar een meer evenwichtige staat. Door zo’n verhaal te lezen, activeer je de neurologische netwerken die verbonden waren met de positieve emoties. Dit helpt de hersenen om het filtermechanisme weer in balans te brengen, waardoor je bewuster contact maakt met gevoelens van hoop en verbondenheid. Als je het moeilijk vindt om zo’n verhaal zelfstandig te herleven, kan een therapeut je hierbij begeleiden door je stap voor stap door de herinnering heen te leiden. Het herlezen van je eigen woorden fungeert zo als een persoonlijke en neurologische reset, die je helpt om de verstoring in het filter te corrigeren en je gemoedstoestand weer te verbeteren. Hoewel deze methode voor veel mensen effectief kan zijn, is het belangrijk om te erkennen dat het niet altijd voldoende is bij ernstigere stemmingsstoornissen.

Een tweede aanpak noem ik ‘de stille dialoog’ en wel met de levensbron in jezelf of hoe je het ook noemen wilt. Vroeger (en sommigen doen dat nu nog) werd dat wellicht een gebed genoemd. Zelf treed ik tijdens mijn meditatie in verbinding met ‘het al wat is’, met het Zijn, zoals Martin Heidegger dat noemde. Zelf noem ik dit overigens het universele bewustzijn, een oneindig veld met potenties waarin ‘alles wat is’ sublimaties zijn, maar tegelijkertijd  onderdeel blijvend van dit universele bewustzijn. Zie het als golven (de sublimaties) op de oceaan (het universele bewustzijn), de golven blijven te allen tijde onderdeel van de oceaan. Bij aanvang van die stille dialoog kun je visualiseren dat je het diafragma in je hersenen kunt manipuleren. Stel je een lens voor die je langzaam opent of sluit, afhankelijk van je emotionele toestand. Voel je je somber, dan stel je je voor dat je de lens verder opent om de connectie met het universele bewustzijn te herstellen. Voel je je manisch, dan probeer je de opening van de lens te verkleinen, zodat je minder overprikkeld raakt. Door introspectie en afstemming kun je wellicht een evenwichtigere gemoedstoestand bereiken en de rust vinden om opnieuw verbinding te maken met het grotere geheel. Hoewel deze methode niet voor iedereen direct effect heeft, kan het een waardevolle aanvulling zijn op andere vormen van zelfzorg en therapie.

De spiegelmethode is een derde manier om het filtermechanisme in balans te brengen en kan zowel bij depressieve als manische episodes effectief zijn. Door jezelf bewust in de spiegel aan te kijken, creëer je een moment van zelfreflectie en gerichte introspectie. Dit visuele contact met jezelf helpt om je emotionele toestand te herkennen en te reguleren. Bij een depressieve gemoedstoestand kan de spiegel worden gebruikt om het diafragma te openen. Terwijl je in de spiegel kijkt, stel je je bijvoorbeeld voor dat er een zachte stroom van licht of energie door je heen beweegt. Tegelijk kun je positieve affirmaties hardop uitspreken, zoals: "Ik ben verbonden" of "Ik voel hoop." Bij manische episodes werkt de spiegel juist als hulpmiddel om de prikkels te verminderen. Door jezelf kalm en gefocust aan te kijken, kun je visualiseren dat het diafragma geleidelijk sluit en de stroom van informatie meer beheersbaar wordt. Combineer dit met langzame, diepe ademhalingen en affirmaties zoals: "Ik ben rustig en in balans." De spiegel fungeert niet alleen als hulpmiddel om je gemoedstoestand te reguleren, maar ook als middel om jezelf weer beter af te stemmen op een harmonieuze verbinding met het universele bewustzijn.

De natuur biedt een laatste manier om het filtermechanisme in balans te brengen en je gemoedstoestand te herstellen: de natuurlijke reset. Het in de natuur zijn kan dienen als een krachtige vorm van zelftherapie, doordat het een directe invloed heeft op de hersenen en het zenuwstelsel. Een strandwandeling bijvoorbeeld, met het ritmische geluid van de golven en de frisse zeelucht, helpt je ademhaling te vertragen en je gedachten tot rust te brengen. In de natuur kun je de verbondenheid met het universele bewustzijn in optima forma ervaren. Het voelen van de wind, het zien van de horizon of het luisteren naar de geluiden om je heen, herinneren je aan de grotere context van het bestaan. Deze ervaringen hebben een herstellend effect op het diafragma. Bij overprikkeling helpt de natuur je om je diafragma te verkleinen, zodat je de stroom van informatie beter kunt reguleren. Wanneer je je meer afgesloten voelt, helpt de natuur om het diafragma weer wat meer te openen, zodat het contact met het universele bewustzijn hersteld kan worden. Door simpelweg aanwezig te zijn in de natuur, zonder te hoeven analyseren of streven, kun je jezelf opnieuw afstemmen op de rust en verbondenheid die daar van nature volop aanwezig is.

Het delen van mijn ervaringen en de inzichten die ik heb opgedaan, zijn bedoeld om anderen te helpen in hun eigen zoektocht naar balans. Hoewel ik geen professional ben, geloof ik dat het uitwisselen van persoonlijke verhalen en methoden een waardevolle bijdrage kan leveren aan het vergroten van begrip en het vinden van oplossingen. Of je nu te maken hebt met een bipolaire stoornis, een depressie of een burn-out, het delen van ervaringen kan ons helpen nieuwe perspectieven te ontdekken en ons pad naar herstel te verlichten.