Vergankelijkheid

Als verstokte roker wist ik het eigenlijk al, mijn lichaam trok het niet meer. Elke inspanning voelde als een strijd en een drukkend gevoel in mijn linkerpols maakte het soms ondraaglijk. Uiteindelijk belde ik de huisarts, die me direct doorverwees naar de hartbewaking. Daar bleek de ernst: vier vernauwde bloedvaten bij mijn hart. Gelukkig konden ze het verhelpen met dotteren en het plaatsen van stents, maar voor mij was dit meer dan een medische ingreep. Het was een wake-up-call. Ik wilde nog niet dood. Mijn leefstijl moest drastisch veranderen, en stoppen met roken was de eerste stap (al was dat geen sinecure). Toch bleek het fysieke herstel niet het zwaarste. Wat me het meest trof, was het besef van mijn eindigheid. Die realisatie kwam binnen als een mokerslag en de gevoelens die ermee gepaard gaan zijn zwaar. Soms overvalt me een intense weemoed en rollen de tranen onvermijdelijk over mijn wangen. Bij navraag ontdekte ik dat meer mensen met dit verdriet worstelen. Maar hoe vind je geluk te midden van dit diepe besef van vergankelijkheid?

Enkele van de grootste denkers uit onze recente geschiedenis, zoals Albert Camus (1913–1960), Martin Heidegger (1889–1976) en Søren Kierkegaard (1813–1855), hebben zich gebogen over het omgaan met de pijn van de eindigheid. Hoewel hun perspectieven uiteenlopen, bieden zij elk een unieke benadering die inspireert om deze existentiële uitdaging te begrijpen en te verlichten. De volgorde waarin hun gedachtegoed hier wordt besproken is niet chronologisch, maar opgebouwd van het meest aardse naar het meest transcendente. Deze opbouw weerspiegelt een zoektocht naar antwoorden, van het omarmen van de vergankelijkheid tot het overstijgen ervan.

Het absurde omarmen

Albert Camus accepteert dat het leven absurd is, een botsing tussen ons verlangen naar betekenis en de stilte van het universum. In zijn visie moeten we ons niet laten verlammen door deze absurditeit, maar er juist een bewuste rebellie tegenoverstellen. Hij stelt dat we schoonheid en vreugde kunnen vinden in kleine momenten, zoals een zonsondergang, een lach of een goed gesprek. Door betekenis te scheppen in het hier en nu, kunnen we de pijn van de eindigheid verzachten. Volgens Camus is het tijdelijke karakter van het leven geen zwakte, maar juist wat het waardevol maakt. Deze benadering biedt een praktische, aardse manier om sterfelijkheid te aanvaarden.

Authentiek zijn-tot-de-dood

Martin Heidegger gaat verder door de dood niet alleen te accepteren, maar deze ook centraal te stellen in zijn concept van Sein-zum-Tode (zijn-tot-de-dood). Hij ziet het besef van sterfelijkheid als een uitnodiging om authentiek te leven. Dit houdt in dat we keuzes maken die werkelijk bij ons passen, zonder ons te verliezen in routines of sociale verwachtingen. Heidegger nodigt ons uit om sterfelijkheid niet te zien als een obstakel, maar als een kans om ons te verbinden met het Zijn, de grondslag van alles wat bestaat. De dood, zo stelt hij, is geen vijand, maar een essentieel onderdeel van een volledig begrip van het leven zelf.

De sprong naar het eeuwige

Søren Kierkegaard erkent, net als Camus en Heidegger, de pijn van sterfelijkheid, maar geeft deze een diep spirituele dimensie. Voor hem gaat het niet alleen om het accepteren van de eindigheid, maar om de overgang van de ziel naar het eeuwige. Hij ziet existentiële angst als een oproep om verder te kijken dan het aardse, naar het oneindige. In zijn beroemde sprong in het geloof biedt Kierkegaard een manier om deze pijn te overstijgen. Dit geloof, geen rationele conclusie maar een innerlijke keuze, brengt de ziel naar een hogere betekenis die ons verstand te boven gaat. Voor Kierkegaard is de dood niet het einde, maar een overgang naar een eeuwig bestaan waarin de ziel wordt herenigd met het goddelijke.

Reflectie op Camus, Heidegger en Kierkegaard

De gedachte van Albert Camus om het leven in zijn absurditeit te omarmen, raakt me door zijn nadruk op het beleven van de kleine momenten. Het pleidooi voor nu-momenten als bron van betekenis biedt praktische houvast, maar laat me uiteindelijk achter in het sombere besef van de absurditeit van het bestaan. Bij Martin Heidegger spreekt het concept van Sein-zum-Tode me aan, omdat het ons aanspoort om authentiek te leven en alles uit het leven te halen. Toch werpt het constante bewustzijn van de dood een schaduw over het dagelijkse bestaan, alsof al onze activiteiten zich afspelen in het perspectief van de dood. Kierkegaard biedt wellicht het meest troostende perspectief, met zijn visie op de overgang naar het eeuwige. Zijn sprong in het geloof opent een dimensie waarin sterfelijkheid niet het einde is, maar een verbinding met het oneindige.

De pijn van eindige liefde

Waar ik persoonlijk het meest mee worstel, is niet de eindigheid van mijn eigen leven, maar die van de liefde tussen mij en mijn dierbaren. De gedachte dat mijn band met mijn kinderen en kleinkinderen – en die met mijn moeder – op een dag zal ophouden, voelt als een ondraaglijk verlies. Bij het overlijden van mijn vader en mijn jongere broer ervoer ik dezelfde pijn. Deze liefdesrelaties vormen een essentieel deel van mijn wezen, en hun eindigheid roept een diepe weemoed op. Het is deze pijn die me motiveert om verder te zoeken naar een perspectief waarin liefde en verbinding niet verdwijnen, maar voortleven in een groter geheel.

Mijn visie

In mijn zoektocht naar een perspectief waarin liefde en verbinding niet verdwijnen, maar voortleven, heeft mijn visie zich ontwikkeld rond het concept van imprints binnen het universele bewustzijn. Imprints zijn als energetische afdrukken of essenties die een bewustzijn achterlaten na de fysieke dood. Deze imprints kunnen als gidsen functioneren, die ons vanuit het universele bewustzijn ondersteunen en begeleiden. Ze zijn geen autonome entiteiten, maar eerder resonanties binnen het universele bewustzijn, die toegankelijk blijven wanneer we ons daarop afstemmen. Deze verbindingen ontstaan wanneer we onze intentie helder richten en met openheid contact zoeken.

Mijn verwachting is dat de mens, in een hogere staat van bewustzijn, zelfs tot een soort wederzijdse interactie kan komen met dierbaren die reeds overleden zijn. Deze uitwisseling, zij het subtiel en intuïtief, kan ons helpen om niet alleen troost te vinden, maar ook oplossingen en inzichten te ontvangen. Zelf heb ik ervaren dat wanneer ik mijn gidsen bevraag, ik vaak een oplossing aangereikt krijg voor het dilemma of de vraag die ik hen heb voorgelegd. Dit versterkt mijn overtuiging dat onze verbinding met overleden dierbaren niet eindigt, maar in een andere, diepere vorm blijft voortbestaan.

Geluk te midden van het diepe besef van vergankelijkheid vind ik door te leven in het nu en bewust te genieten van de liefdevolle relaties waarin ik betrokken ben. De gedachte van Camus inspireert me hierbij om betekenis te vinden in de momenten die ik nu deel met mijn dierbaren: een lach met mijn kleinkinderen, een warm gesprek met mijn kinderen, of gewoon samen zijn in stilte. Deze momenten, gevuld met liefde en verbondenheid, geven mijn leven diepte en waarde. Daarnaast zijn er ook andere geluksmomenten, zoals de schoonheid van een zonsondergang, de geur van vers gemaaid gras of de voldoening van een kleine, alledaagse taak. Ze herinneren me eraan dat het nu de bron is van betekenis en vreugde, zelfs te midden van eindigheid.

Daarnaast ervaar ik troost en voel ik verbinding door me via de corridor van het nu af te stemmen op de blijvende aanwezigheid van mijn overleden dierbaren binnen het universele bewustzijn. Dit besef, waarin het tijdelijke en het eeuwige samenkomen, biedt niet alleen antwoorden en steun, maar geeft ook een diep gevoel van rust en hoop. Sterfelijkheid betekent niet het einde, maar is een transformatie naar een tijdloze dimensie van waaruit verbinding met de dierbaren die achterblijven nog steeds mogelijk is. De levenden op aarde en de dierbaren binnen het universele bewustzijn kunnen zo een blijvende en liefdevolle uitwisseling ervaren, waardoor hun verbinding een tijdloze essentie krijgt.