In dit tijdsgewricht van steeds verdergaande secularisatie hoor je steeds vaker kreten als ‘alles is energie’ of ‘alles is liefde’. Dat doet vermoeden dat de zich van de kerkgemeenschap afkerende mens toch behoefte blijkt te hebben aan iets dat groter is dan hemzelf. De overeenkomst met een religieus leven is het nog steeds aanwezige mysterie, want de betekenis van de surrogaten is eveneens niet of moeilijk te omschrijven (laat staan te bevatten).
Dat alles energie zou zijn, is vanuit natuurkundig perspectief nog wel te begrijpen. Energie (E) kan namelijk in verschillende gedaantes voorkomen en sinds Einstein weten we ook dat op atomair niveau de massa van materie (m) equivalent is aan energie, en wel volgens de formule E = mc^2 (waarbij c de lichtsnelheid is). Voor een optimaal functionerend mens zouden met name de energiestromen in zijn lichaam relevant zijn. Denk bijvoorbeeld aan de werking van acupunctuur en die van ‘chakra healing’. Het beoefenen van yoga of mindfulness is ook een manier om de energetische balans in het lichaam te herstellen of te behouden.
In dit blog wil ik het echter hebben over het adagium ‘alles is liefde’. De eerste vraag die bij me op plopt, is: wat is liefde eigenlijk? Mijn persoonlijke antwoord daarop is het volgende. Liefde is een ‘state of mind’ die we voorwaardelijk kunnen ervaren wanneer we in een respectvolle verbinding staan met iets (bv. de natuur of een klus op je werk) of iemand (bv. een gesprekspartner, je geliefde of een passant in je leven). De voorwaarden hebben alles te maken met kwetsbaarheid van jou als persoon en ontvankelijkheid voor wat niet-jij is waarmee je je ten diepste verbonden wilt voelen. Oké, toegegeven, een ‘state of mind’ is wel een beetje vaag. Sommigen beschrijven liefde als een gevoel van ‘zin in het leven’. Je voelt je vrij, blij en onderdeel van een groter geheel, niet in de laatste plaats door de erkenning en de geborgenheid die je ervaart. In de liefde openbaart het mysterie van het leven zich aan ons.
Het besef onderdeel te zijn van een groter geheel, is slechts mogelijk indien we het harnas waarin we de meeste tijd van ons leven doorbrengen van ons af laten vallen. Ons harnas wordt gecreëerd door onze gedachten en gevoelens. Als we die minder dominant laten zijn, voelen we ons kwetsbaar. Het lijkt dan of we de controle over ons leven aan het verliezen zijn. Maar niets is minder waar. Onze intuïtie neemt het namelijk over en brengt ons in een staat van zijn die te vergelijken is met een ‘flow’, een ‘go with the flow’, alles lijkt vanzelf te gaan. Je kunt vol vertrouwen alles laten gebeuren, want je intuïtie weet er wel raad mee.
Bij de meesten zal het zo zijn, dat het gevoel van liefde ons meestal overkomt. Bovendien zullen velen die ‘state of mind’ van gelukzaligheid omschrijven als een toestand waarin ze kwetsbaar en ontvankelijk zijn en opgaan in een groter geheel. ‘Times flies’. Maar is het ook mogelijk om die voorwaardelijke omstandigheden te induceren, zodat je het gevoel van liefde veel vaker kunt ervaren? Het zal je niet verbazen, het antwoord is: ja, door meditatie.
In stilte afdalen naar het licht dat jouw levensbron vormt. Sommigen noemen het de ziel, de ziel waaruit jouw intuïtie voortkomt en waarmee je verbonden bent met het overkoepelende universele bewustzijn. Hiervoor moeten we voorbij de illusie van ons denken & voelen komen en de dominantie van onze wil trotseren. Ons aardse ego dient te slinken ten faveure van de zuiverheid van onze ziel, waardoor liefde kan stromen.
Een liefdevolle basishouding maakt ons waarschijnlijk ook milder in ons oordeel over het gedrag van anderen. Onze persoonlijke mening over goed en kwaad is vaak behoorlijk dichotoom. Dat komt o.a. doordat we de werkelijkheid al eeuwen opgebouwd denken uit dualiteiten, bijvoorbeeld: geest/lichaam, hemel/aarde, boven/onder, ik/jij, wij/zij en subject/object. Wat dat betreft kunnen we een voorbeeld nemen aan de Chinese yin-yang filosofie. Yin-yang is geen dualiteit, maar een eenheid. Een eenheid waarbij zich in het yin zelfs iets van het yang manifesteert en vice versa. Een ethiek die zich baseert op liefde zou veel genuanceerder zijn, dan een ethiek gebaseerd op wetten & regels. En hebben wij niet allen iets van de kenmerken die we bij een ander zo verafschuwen en/of veroordelen ook in onszelf? Volgens mij is er eerder sprake van een grote verbondenheid van alles wat is, dan een afgescheidenheid. In het Boeddhisme wordt daarover gesproken in ‘het drievoudig weten’: Zolang er nog één wezen in het totale universum lijdt, lijdt elke Boeddha. En in de bijbel wordt dit in 1 Korintiërs 12 vers 27 als volgt omschreven: Jullie zijn dus samen het Lichaam van Christus. En ieder van jullie is een lichaamsdeel van dat Lichaam.
In 1 Korintiërs 13 vers 4-8 vind je de volgende passage over liefde: 4 De liefde is geduldig en vriendelijk. Liefde wordt niet jaloers. Liefde schept niet op en vindt zichzelf niet vreselijk belangrijk. 5 Liefde zegt of doet geen onaardige dingen en denkt niet alleen maar aan zichzelf. Liefde raakt niet verbitterd. Liefde vergeeft als een ander iets verkeerds heeft gedaan. 6 Liefde is niet blij met oneerlijke dingen, maar met de waarheid. 7 Liefde vertelt fouten van andere mensen niet door, denkt altijd het beste van een ander en blijft altijd geduldig. 8 De liefde schiet nooit tekort en verdwijnt nooit. En dan tot slot een uitspraak van Friedrich Nietzsche over liefde als basis voor een boven-ethisch handelen.
Wat uit liefde wordt gedaan, geschiedt altijd buiten goed en kwaad om.