Terwijl het water ons letterlijk aan de lippen staat, worden we ook nog eens geteisterd door een pandemie. Los van de somatische klachten die sommige van ons kunnen krijgen, worden we ook geconfronteerd met veel sociaaleconomische problemen. Over het ontstaan en het bestrijden van het virus vallen me twee zaken op. Het eerste betreft de oorsprong. Er gaan geruchten dat het om een door de mens gemanipuleerd virus zou gaan, dat door overdracht van (proef)dieren tot ons is gekomen. Wellicht dat we na het beslechten van de pandemie hier nog eens wat over te horen krijgen. Het tweede wat opvalt, is de genetische overeenkomst met het in 2002 uitgebroken SARS-virus. Omdat de productie van een medicijn in handen lag van commerciële bedrijven, is men de ontwikkeling van een medicijn tegen dit virus gestopt zodra de epidemie op haar retour was. Een dergelijk medicijn zou namelijk niet meer winstgevend zijn. Hier ervaren we dus weer een nadeel van de privatisering van alles dat met zorg te maken heeft.
Het virus heeft inmiddels alle landen van de EU bereikt. Een zorgelijke situatie, maar ook een gelegenheid om de kracht en zinvolheid van dit federale verbond te tonen. Helaas, niets is minder waar. Elk land treft zijn eigen maatregelen. Dat roept bij de burger natuurlijk veel vragen op. Onder andere de vraag waarom scholen in Nederland open blijven (en in andere landen niet). Onze deskundigen denken er blijkbaar anders over, terwijl toch bekend is dat juist kinderen vaak de oorzaak zijn van de verspreiding van een virus (ook al zijn ze zelf in dit geval minder kwetsbaar). Het argument van de overheid dat het sluiten van de scholen, het vele hulpverleners in deze crisis onmogelijk maakt om hun werk te blijven doen, is niet noodzakelijk waar. Dat is het geval als, zowel vader als moeder onmisbare hulpverleners zijn. En dan nog kunnen zij gesteund worden door opa’s en oma’s. Omdat veel werknemers inmiddels vanuit huis werken, is het heel goed mogelijk dat in de kinderopvang voorzien is.
Het hamstergedrag roept bij velen verbazing op, sommigen noemen het zelfs abject en niet-sociaal (is dat hetzelfde als asociaal?). Maar vanuit het advies om zo min mogelijk onder de mensen te komen om zodoende de verspreiding van het virus zoveel mogelijk tegen te gaan, is het zo gek nog niet. Het is in het belang van zowel het individu, als de gemeenschap, om van alles net even meer mee te nemen dan gebruikelijk. Dat is wat er gebeurt. En gelukkig is dit volledig in overeenstemming met het adagium ‘de meeste mensen deugen’.
De wereldhandel komt door deze pandemie voor een groot deel stil te liggen, dat raakt met name het MKB. Maar ook zal de geadviseerde sociale onthouding voor de horeca grote gevolgen hebben. Als de overheid niet snel ingrijpt, zal dit in vele sectoren leiden tot een groot aantal faillissementen. Maar vooralsnog beschouwt de overheid deze tegenslagen als behorende tot het ondernemersrisico van een bedrijf. Deze economische onzekerheid zal voorlopig nog als een zwaard van Damocles boven deze bedrijven blijven hangen. Hopelijk komt het niet tot een genadeslag.
Chapeau voor alle mensen die een actieve bijdrage leveren om een verdere uitbraak van het virus te voorkomen en voor de mensen die zorgen voor diegenen die besmet zijn geraakt. Het is te hopen dat deze mensen zelf gevrijwaard blijven van dit virus, anders hebben we echt een probleem. Wat me wel zorgen baart, is het begrensd aantal IC-bedden (ongeveer 1150). Het ethisch dilemma dat zich dan voordoet, is met recht een duivels dilemma. Wie van de besmette mensen mag aan de beademing, als er meer zieken zijn, dan beschikbare IC-bedden? Op dat moment moet er gekozen worden: wie mag blijven leven en wie zal er doodgaan? Hopelijk zullen we deze fase nooit bereiken.
We bevinden ons momenteel in een zeer bijzondere episode. Paniek helpt ons zeker niet. Met onze Hollandse nuchterheid en een daadkrachtig kabinet zullen we vast ook deze bedreiging weer te boven komen.