top of page

Over de zin van het leven

Bijgewerkt op: 5 okt. 2020

Het ultieme antwoord op de vraag naar de zin van het leven, bestaat waarschijnlijk niet. Een pragmatisch antwoord is wellicht nog het meest acceptabele. In het boek ‘De zin van het bestaan’ van Viktor E. Frankl wordt een summiere beschrijving gegeven van de door hem ontwikkelde logotherapie. Naast de psychoanalyse (de wil - tot - lust) van Freud en de wil - tot - macht van Nietzsche, heeft Frankl een psychotherapie ontwikkeld die omschreven kan worden als de wil - tot - betekenis. Als deze wil - tot - betekenis niet meer vanzelfsprekend is, is er sprake van een existentiële frustratie, die kan leiden tot een geestelijke (noögenische) neurose. Er is eerder sprake van een spirituele nood, dan van een geestesziekte. Geestelijke gezondheid is volgens Frankl de noodzakelijke spanning tussen hetgeen men inmiddels heeft bereikt en hetgeen men nog wil ontplooien. De meest herkenbare vorm van existentiële frustratie is de verveling. Deze specifieke vorm van frustratie noemt hij het existentiële vacuüm. Het verlangen naar macht (geld) of lust kan dit vacuüm gaan domineren, maar zal de innerlijke onrust slecht tijdelijk bevredigen. Zijns inziens gaat het niet om een algemene abstracte omschrijving van de betekenis van het leven, maar om een specifieke persoonlijke invulling. Ieder mens dient zelf te ontdekken wat zijn potenties zijn ofwel wat zijn eigen specifieke roeping in de wereld is waarin hij leeft. Het is de verantwoordelijkheid van ieder individu om deze essentie te ontdekken en te realiseren. Frankl heeft deze verantwoordelijkheid geformuleerd als een categorisch logotherapeutisch gebod.


Leef alsof u reeds voor de tweede maal leeft en alsof u op het punt staat dezelfde fout te begaan, die u de eerste maal heeft begaan!


De persoonlijke betekenis die men aan het leven kan geven, is voortdurend aan verandering onderhevig. Volgens de logotherapie kan men die zin op drie verschillende manieren ontdekken:

  1. door het stellen van een daad (evident);

  2. door een bepaalde waarde te ondergaan (door het ervaren of ondergaan van natuur, cultuur of iemand (via de liefde));

  3. door te lijden (de wijze waarop wij ons lijden dragen).


Ieder ogenblik moet de mens besluiten, in voor- en tegenspoed, hoe het monument van zijn leven zal zijn (citaat 1).

Door de betekenis die je voor een ander kunt hebben, schenkt die ander jou als het ware 'zin' (citaat 2).

48 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven
bottom of page